این مقاله به بررسی علل کم کاری تیروئید، عوامل خطر و علائم آن می‌پردازد و ۳ راهکار برای رفع آن را معرفی می کند و شما با شناخت این علائم و عوامل می‌توانید به بهبود کیفیت زندگی خود کمک کنید و با آگاهی از این اطلاعات، به سلامت خود اهمیت بیشتری بدهید.

غده تیروئید و بیماری های مربوط به آن مثل کبد چرب، افسردگی و بیماری های قلبی و تنفسی جز مسائلی  است که این روزها فکر و جسم خیلی از افراد را درگیر خودش کرده است . خب طبق معمول اولین اثرات بیماری روی ظاهر افراد تاثیر می گذارد. شاید شما هم مثل من افرادی در بستگان خودتون داشته باشید که غذای زیادی مصرف نمیکنن ولی اضافه وزن بالایی دارند که خودش از نشانه های تیروئید کم‌کار است.
تیم تحقیقاتی سعی کرده در این مطلب به علل کم کاری تیروئید بپردازد و راه کار و پیشنهادات خوبی را خدمت شما داشته باشد. تا پایان این محتوا همراه ما باشید.

غده تیروئید چیست ؟

تتیروئید یک غده کوچک‌ بال پروانه ای شکل است که درست جلو  گردن، زیر گلو قرار گرفته است. این غده در بدن تمام آدم های سالم قرار دارد و وظیفه اش تنظیم متابولیسم بدن است. این غده به بدن کمک می کند تا با عملکرد درست ، هورون‌ها را متعادل کند. اگر ابن هورمون از نظر میران ترشح در بدن بالا و پایین برود اتفاقاتی در عملکرد بدن بوجود می آید با اختلال هورمون و بیاری کم کاری و پر کاری تیروئید  مواجه می شوید.

غده تیروئید چه کاری انجام می دهد ؟

می دانستید که تیروئید یک غده حیاتی است؟!  این غده سه هورمون به نام تری یدوتیرونین یا T3،تیروکسین یا T4 و کلسی تونین را ترشح و وارد خون می کند که در متابولیسم بدن و رشد و تکامل ما نقش بسزایی دارد و از طریق خون به تمام بدن می روند و  در حقیقت باعث تنظیم عملکرد بدن می شود. اگر بدن در شرایط خاصی قرار گیرد بطور مثال در سن رشد و یا در دوران بارداری، این غده هورمون بیشتری تولید می کند.

اما نقش و تاثیر ید بر فعالیت این غده چگونه است؟ ید از اجزای سازنده  دو هورمون یدوتیرونین یا T3وتیروکسین یا T4 است و چون بدن نمی تواند ید را تولید کند پس باید آن را در برنامه رژیم غذایی مان قرار دهیم واز غذاهای حاوی ید استفاده کنیم. با خوردن غذاهای حاوی ید، عمل حذب از طریق غذا در روده انجام و با رسیدن به غده تیروئید هومون‌ها تولید می شوند.

تنظیم میزان هورمون تیروئید

گفتیم که میزان هورمون ترشح شده از غده  تیروئید  با کمک غده هیپوفیز تولید می شود. کم و یا زیاد شدن هر کدام از هورمون ها می تواند باعث ایجاد شرایطی شود که به دنبال آن شرایط عوارضی را در بدن ایجاد و موجب بیماری می شود. ابن اختلال هورمون شامل کم کاری و پر کاری تیروئید می شود. بدن با کم کاری تیروئید دچار تغییراتی می شود در این شرایط مصرف انرژی  حتی در زمانی که بدن در حال استراحت است بالا می رود و کلسترول  کاهش می یابد، در نتیجه با کاهش وزن مواجه می شوید. در کم کاری تیروئید  مصرف انرژی کاهش و کلسترول بالا می رود و افزایش وزن از اثرات منفی این اختلال هورمون در بدن است.

علائم کم کاری غده تیروئید 

از مهم ترین علائم کم کاری تیروئید، می توان به خستگی شدید، افزایش وزن حتی با رژیم غذایی،افزایش ضعف در عضلات بدن، خواب آلودگی همراه با خستگی، تحمل پایین بدن در برابر سرما، اختلال در قاعدگی و یبوست  اشاره کرد.

به زنانی که در سنین باروری قرار دارند و تصمیم به باردار شدن گرفته اند در شورت داشتن سابقه خانوادگی کم کاری تیروئید توصیه می شود با پزشک مشورت و عملکرد غده تیروئید را بررسی کنند تا در سلامت کامل فرزند سالمی را به دنیا بیاورند.

کم کاری تیروئید در سالمندان باعث زوال عقل و در کودکان  باعث اختلال در رشد قد می شود.

عوارض کم کاری غده تیروئید

این بیماری  باعث کاهش ضربان و قدرت انقباض قلب می شود. به همین علت فرد مبتلا بیشتر مواقع با کاهش فشار خون و سرگیجه و بی حالی مواجه می شود .

با کمبود هورمون های تیروئید، سیستم تنفس هم آسیب دیده، دپرسیون تنفسی و یا حتی آپنه (قطع شدن تنفس در خواب که با قطع شدن جریان اکسیژن ورودی باعث بیدار شدن از خواب می شود ) ایجاد می شود و در نتیجه اندام های بدن، خصوصا مغز، اکسیژن کافی دریافت نمی کنند.

علاوه بر صدماتی که کم کاری تیروئید به قلب، مغز و ریه وارد می کند باعث تغییراتی در چهره می شود و ممکن است باعث افسردگی شود. به طور مثال ریزش موی سر غیر قابل بازگشت، خشکی و کلفتی پوست، پف صورت به ویژه  در پلک و زبان، تورم کل اعضای بدن بخصوص پاها، در کنار خشن تر شدن صدا، نشانه هایی از پیشرفت کردن بیماری می باشند.

از آنجایی که شما احساس کم حوصلگی و بی حالی می کنید یا به عبارت دیگر خیلی زود انرژی و انگیزه تان برای شروع کار ها را از دست می دهید، تصور شما در توانایی هایتان به عنوان عضوی از جامعه نیز به شدت آسیب می بیند.

از عوارضدیگر این بیماری کاهش میل جنسی و توانایی باروری در هر دو جنس است اما علاوه براین مورد  باعث کاهش متابولیسم بدن می شود و بی تحرکی ناشی از بی حالی که نتیجه کاهش متابولیسم است به سیستم گوارش هم آسیب رسانده و با کم کردن تحرکات لوله گوارش باعث یبوست و عوارض همراه آن از جمله بواسیر، درد و خونریزی در مقعد می شود.

متأسفانه در بیماری کم کاری تیروئید به علت کم شدن متابولیسم، عدم تحرک و کم حالی، شما علی رغم کم شدن اشتهایتان به طور ناگهانی چاق می شوید.

تاثیر کم کاری تیروئید بر کودکان

کم کاری تیروئید در کودکان با توسعه نیافتن، عدم وجود تیروئید، التهاب و یا رشد این غده در مکانی نامناسب اتفاق می افتد و علائم آن بستگی به سن کودکان متفاوت است و باعث اختلال در رشد و تکامل می شود.

با تولد نوزاد در هفته ها و ماه اول پس از تولد علائم خفیف خود را نشان می دهند و معمولا دیده نمی شوند و تنها با آزمایش های غربالگری نوزاد، آزمایش خون و آزمایش های تصویربرداری تشخیص داده می شود.

دو نوع کم کاری تیروئید در کودکان وجود دارد. یکی مادرزادی که در همان ابتدای تولد مشخص می شود و نوع دیگر اکتسابی است که بعد از تولد نوزاد، اتفاق می افتد.

کم کاری تیروئید مادرزادی

در این نوع بیماری تیروئید وجود ندارد و یا رشد نکرده و یا در جای نامناسب رشد کرده است. همچنین ممکن است غده تیروئید رشد خوبی داشته ولی هورمون به میزان طبیعی و نرمال تولید نکرده باشد. با اینکه تشکیل غده هیپوفیز غیر طبیعی باشد و باعث عدم تحریک غده تیروئید و تولید هورمون شود. در این نوع تیروئید،ممکن است بدن مادر در دوران بارداری به اندازه کافی ید دریافت نکرده و یا مادر نسبت به برنامه غذایی که حاوی ید باشد بی توجه بوده است.

طبق تحقیقات  انجام شده کودکان مبتلا به سندرم داون بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

کم کاری تیروئید اکتسابی

این نوع از کمک کاری تیروئبد بعد از تولد بوجود می آید و علت آن تیروئید خود ایمنی به نام  (تیروئیدیت هاشیموتو) است در این نوع بیماری، سلول های تیروئید مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار گرفته و در نتیجه بدن با کاهش تولید هورمون تیروئید و التهاب شدید مواجه می شود. کم کاری تیروئید اکتسابی بیشتر در دوره نوجوانی خود را نشان می دهد اما کودکان در معرض بیماری های خاص هم درگیر این بیماری می شوند. توجه به برنامه غذایی حاوی ید در دوران بارداری می تواند مانع ابتلا به کم کاری تیروئید از نوع اکتسابی شود.

علائم  کم کاری تیروئید در کودکان 

کم کاری مادرزادی تیروئید اگر به موقع درمان نشود آسیب های جدی جبران ناپذیری به ویژه بر سیستم عصبی  مرکزی کودک وارد می کند.که با دیدن علائم زیر می توان برای درمان سربع اقدام کرد. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فتق ناف
• زردی پوست به مدت طولانی
• -اختلال در خورن شیر و یا مکیدن
• -افزایش حجم  زبان کودک
• گریه های خشن نوزاد
• مشکلات تنفسی
• داشتن قد و اندام های کوتاه‌تر از متوسط
• اختلال دررشد کردن دندان‌ها
• رشد ذهنی کند و یا عقب ماندگی ذهنی
•  اختلال و یا کند شدن ضربان قلب
• شکنندگی مو
• پف صورت

آیا کم‌کاری تیروئید در بارداری مشکل‌ساز است؟

در صورت عدم درمان، کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، داروهای تیروئید می‌توانند به جلوگیری از بروز این مشکلات کمک کنند و مصرف آن‌ها در دوران بارداری بی‌خطر است. بسیاری از زنانی که تحت درمان با داروهای هورمون تیروئید هستند، در دوران بارداری به دوز بالاتری نیاز دارند. بنابراین اگر متوجه شویم که باردار هستیم، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیریم.

درمان کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید با جایگزینی هورمون‌هایی که تیروئید دیگر قادر به ساخت آن‌ها نیست، درمان می‌شود. قرص لووتیروکسین، مشابه هورمونی است که غده تیروئید سالم می‌سازد. پزشک ممکن است مصرف دارو را صبح قبل از صرف صبحانه توصیه کند.
پزشک حدود ۶ تا ۸ هفته پس از شروع مصرف دارو، آزمایش خون درخواست نموده و در صورت نیاز دوز دارو را تنظیم می‌کند. هر بار که دوز تنظیم می‌شود، آزمایش خون مجدد ضرورت می‌یابد. پس از رسیدن به دوز مناسب، ارزیابی تیروئید با آزمایش خون هر ۶ ماه و سپس یک بار در سال توصیه می‌شود.

کم‌کاری تیروئید معمولا به طور کامل با مصرف داروهای هورمون تیروئید کنترل می‌شود، البته تا زمانی که دوز توصیه شده را طبق دستورالعمل مصرف کنیم. هرگز نباید بدون مشورت با پزشک خود، مصرف دارو را قطع کنیم. مصرف بیش از حد این داروها بدون مشورت با پزشک می‌تواند باعث اختلالات جدی، مانند مشکلات قلبی یا پوکی استخوان، شود.

رژیم غذایی در در مان تروئید کم کار شامل چه مواردی است؟

قبل از اینکه برای بهبود کم کاری تیروئید  اقدام کنی باید یک  برنامه غذایی سالم داشته باشی توجه به این برنامه می تواند بخشی از درمان باشد در این برنامه غذاهای حاوی ید باید جایگاه خوبی داشته باشند غذاهایی مانند: ماهی دریا، شیر گاو، تخم مرغ  و باید این غذاها را با نمک یددار مزه دار کنید.

همچنین  توجه به غذایی با فیبر متعادل برای مقابله با یبوست ناشی از کم کاری تیروئید لازم است.

مصرف بروکلی، گل کلم، دانه کتان، شلغم و تربچه  باعث افزایش نیاز بدن به ید می شود ، بنابراین مصرف این غذاها باید در حد متوسط ​​باشد.

 مواد غذایی شامل آهن ، ویتامین آ ، ب ، ث ، ای ، د ، امگا ۳ و غلات و دانه های بدون گلوتن که شامل گندم سیاه ، برنج ، کینوا ، تخم کتان و دانه چیا بسیار موثر هستند.

و در آخر باید بگوییم

تیم تحقیقاتی ما سعی کرد در این مقاله اطلاعات مفیدی راجع علل کم کاری تیروئید، عملکرد این غده، هورمون های آن، علائم و عوارض کم کاری تیروئید و در آخر راه کنترل آن در اختیار شما عزیزان بگذارد .

کم‌کاری تیروئید یا تیروئید کم‌کار می‌تواند بر سلامت جسم و کیفیت زندگی شما تأثیر مستقیمی داشته باشد. برای درمان کم کاری تیروئید، علاوه بر مراجعه به پزشک متخصص، از راهکارهای ساده نظیر آنچه در این مقاله گفته شد استفاده کنید تا بتوانید درمان را تسریع کنید.

راه‌حل‌های گفته‌شده برای تمامی افراد قابل‌ استفاده است. چرا که به سبک زندگی و تغذیه سالم مرتبط است. امید است که شما عزیزان بهره کافی را از این مطالب برده باشید.