خطر بالا رفتن پرولاکتین در زنان و اینکه بالا رفتن پرولاکتین چه عوارضی دارد؟ دغدغه برخی از علاقمندان سایت پاکو است و من بر آن شدم تا در این مقاله، با بررسی علت بالا رفتن پرولاکتین، ۱۱ راهکار علمی و تجربی برای بهبود آن ارائه دهم.

فکر نمی‌کردم که بدن زنان اینقدر زود نسبت به تغییر هورمون آسیب پذیر باشد. این را وقتی متوجه شدم که بالا رفتن پرولاکتین در زنان را با تغییر وضعیت روحی دوستم دیدم. بی‌قراری‌اش، اطرافیان را خسته کرده بود و خلق‌وخوی گذشته‌اش را نداشت، از بی‌نظمی قاعدگی گرفته تا سردرد و سرگیجه و ترشح شیر از پستان، همه فکرش را درگیر کرده بود و نگران از اینکه آیا در سن پایین دچار یائسگی شده‌است؟
با دیدن او متوجه آنچه پزشکان در خصوص تغییرات هورمونی بر عملکرد مغز زنان می‌گویند شدم.

دوستم متوجه تغییرات هورمونی در خودش نبود، باید گفت که هورمون، زندگی زنان را تنظیم می‌کند و در طول دوره‌های قاعدگی، بارداری و یائسگی تغییر می‌کند.
دوستم با تغییرات هورمون و بالا رفتن پرولاکتین مواجه شده بود. هورمونی که با تغییراتش، زندگی اش را مختل کرده بود. اضطراب، استرس، تغذیه نامناسب و سبک زندگی نادرست به شکل‌های مختلف، تاثیرش را بر بدن او گذاشته بود. اتفاقی که زنان باید آن را جدی بگیرند.

 بالا رفتن پرولاکتین چیست؟

پرولاکتین بالا یا هایپرپرولاکتینمی Hyperprolactinaemia اختلالی است که با افزایش سطح پرولاکتین در خون مشخص می‌شود. هورمونی زنانه که نقش مهمی در عملکرد مختلف بدن زن و مرد دارد.
این هورمون، مسئول رشد غدد پستانی و تولید شیر مادر است که به وسیله غده هیپوفیز، تولید می‌شود و به نسبت کم در خون مردان و زنان غیر باردار هم وجود دارد.
اگر پرولاکتین بالا سیستم بدنی زنان زیر ۴۰ سال را تحت تاثیر قرار دهد بی‌تفاوتی نسبت به آن بر کیفیت زندگی تاثیر منفی دارد.

علت بالا رفتن پرولاکتین در زنان چیست؟

غده هیپوفیز که در وسط سر و زیر مغز قرار دارد، حاوی سلول‌های لاکتوتروف است که هورمون پرولاکتین، تولید می‌کند.
اما ” پرولاکتینوما ” یا “آدنوم های تولیدکننده پرولاکتین” تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی) غده هیپوفیز هستند که پرولاکتین تولید می‌کنند و باعث غلظت پرولاکتین خون و افزایش غیر طبیعی آن می‌شوند و این با عملکرد تخمدان‌ها یا بیضه‌ها تداخل پیدا کرده و بر اعصاب تاثیر می‌گذارد.
وقتی پرولاکتین در بدن بالا می‌رود، یعنی یکی از سلول‌های طبیعی تولید کننده پرولاکتین در غده هیپوفیز دچار جهش شده است.
این جهش به سلول اجازه می‌دهد تا به طور مکرر تقسیم شود و در نتیجه تعداد زیادی سلول، مقدار زیادی پرولاکتین تولید می‌کنند.
مصرف برخی داروهای روانپزشکی، داروهای پیشگیری از بارداری، داروهای ضد افسردگی و داروهای فشار خون بالا، استرس و اختلال در خواب ، ورزش‌های پر فشار، رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی نادرست و همچنین کم کاری غده تیروئید باعث پرولاکتین بالا شده و تاثیر منفی بر بدن زنان دارد.

پرولاکتین بالا یا هایپرپرولاکتینمی چگونه تشخیص داده می شود؟

خطر پرولاکتین بالا با ارزیابی سطح هورمون در خون و با  آزمایش تشخیص داده می‌شود. اگر این هورمون در بدن بالا و بدون علامت باشد و اختلالی درعملکرد بدن ایجاد نکند، نیاز به رفع آن نیست. اما در صورت ایجاد اختلال هورمون، باید با متخصص مشورت و برای بهبود آن اقدام کرد.

بالا رفتن پرولاکتین چه عوارضی دارد؟

پرولاکتین بالا یا هایپرپرولاکتینمی، بر عملکرد تخمدان‌ها در زنان پیش از یائسگی و بیضه‌ها در مردان تاثیر می‌گذارد. با بالا رفتن این هورمون در زنان ، هورمون اصلی جنسی زنانه و استروژن کاهش می‌یابد و قاعدگی نامنظم، ناباروری، علائم یائسگی، گر گرفتگی، خشکی واژن، پوکی‌ استخوان و ترشح شیر از پستان اتفاق می‌افتد. با این حال گاهی علائم هایپرپرولاکتینمی در زنان بی‌علامت است .

این علائم در مردان نیز بصورت کاهش تستوسترون، اختلال در نعوظ و بزرگ شدن غدد پستانی خود را نشان می‌دهد. این افراد حتی ممکن است، دچار سردرد و اختلالات بینایی شوند.

بالا بودن پرولاکتین در دختران مجرد

در زنان مجرد هم بالا بودن پرولاکتین، اتفاق می‌افتد و ریزش مو و متعاقب آن ناباروری ازعلائم آن می‌باشد.
تولید این هورمون در بدن از طریق غده هیپوفیز انجام می‌شود که تنظیم مقدار آن در خون در بانوان مجرد می‌تواند، علاوه بر قاعدگی منظم، روی توان باروری هم تاثیرات مثبتی را به‌ همراه داشته باشد.
در برخی موارد ممکن است زنان مجرد با بعضی از نشانه‌های این هورمون در بدن از جمله مشکلات بینایی، آکنه، ناراحتی و یا درد در زمان نزدیکی، سردردهای بی‌دلیل، رشد غیر عادی موهای بدن و صورت و گر گرفتی مواجه شوند.

۱۱ راهکار طبیعی برای کنترل پرولاکتین بالا

۱.کاهش وزن

پرولاکتین بالا را با داشتن یک برنامه غذایی مناسب با هدف لاغری و کاهش وزن و مصرف غذاهای حاوی روی مثل دانه‌های سویا و آفتابگردان ، ویتامین B-6 ، مصرف پروتئین‌هایی مثل گوشت سفید و قرمز، لوبیا سفید و قرمز و بادام زمینی، می‌‌توان در بدن کنترل کرد.

۲. روش خانگی و گیاهی برای کنترل پرولاکتین بالا

مصرف گل پنج انگشت تاثیر خوبی در کاهش سطح هورمون پرولاکتین دارد و با تعادل هورمون و تنظیم چرخه‌ی قاعدگی و تخمک گذاری این گیاه تاثیر مفیدی بر  سلامت یدن دارد.علاوه بر این گیاه ، ریشه شیرین بیان، فلفل و زنجبیل ب هم اعث کاهش هورمون پرولاکتین در بدن و اثر مفیدی بر عملکرد سیستم بدنی و فعالیت روزمره زنان دارد.

۳. کنترل و مدیریت استرس

با استرس، سطح هورمون‌های بدن از جمله پرولاکتین به هم می‌ریزد و بر فعالیت جنسی، تخمک گذاری و تعداد اسپرم‌ها تاثیر می‌گذارد. با این اتفاق، قوای جنسی و به دنبال آن تستوسترون و استروژن هم دچار اختلال و مشکل می‌شوند و در آخر باعث نازایی وکاهش باروری می‌شود.

۴. خودداری از انجام فعالیت های ورزشی سنگین که باعث خستگی می شود.

۵. از پوشیدن لباس‌های تنگ که به قفسه سینه می‌چسبند باید خودداری کرد.

۶. خوداری از مصرف مواد غذایی مضر برای افراد با پرولاکتین بالا

خوردن نوشیدنی‌های حاوی الکل، لبنیات، برخی میوه‌ها مثل زردآلو، زغال اخته، بذر کتان، رازیانه خوردن انواع بیسکویت ، خرما، شبدر قرمز، نان سفید، گوشت قرمز چرب، شنبلیله محصولات کنسرو شده و سوسیس و کالباس برای افراد با پرولاکتین بالا ممنوع است.

۷. متعادل کردن قند خون

۸. انجام فعالیت‌های فکری و ذهنی می‌تواند سطح این هورمون در بدن رامتعادل کند.

۹. از کم خوری بپرهیزید

پرهیز از کم‌خوری هم اثرات منفی بر بدن دارد و یکی از تاثیرات آن بالا بردن پرولاکتین است. زنانی که این تعادل انرژی را نداشته باشند، بیشتر از بقیه دچار این عارضه می‌شوند.

۱۰.بررسی سلامت کلیه و کبد

بررسی سلامت کلیه می‌تواند به کاهش طبیعی پرولاکتین کمک کند. سطح پرولاکتین در افراد مبتلا به بیماری کلیوی افزایش می‌یابد. کسانی که بیماری کلیوی دارند، می‌توانند در معرض خطر بیماری قلبی عروقی باشند و پرولاکتین بالا می‌تواند این روند را تسریع کند. همچنین سطح پرولاکتین در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی که داروهایی برای تنظیم بیماری مصرف می‌‌کنند افزایش می‌یابد.
کبد هم مسئول سم زدایی، متابولیسم و ترشح صفرا است. بیماران مبتلا به بیماری کبدی، سطح پرولاکتین بالایی دارند و با بررسی کبد خود، احتمالاً می‌توانید پرولاکتین را به طور طبیعی کاهش دهید.

۱۱. تیروئید خود را بررسی کنید

برای جلوگیری از خطر پرولاکتین بالا باید از سلامتی تیروئید مطمئن شوید؛برخی زنان با پرولاکتین بالا ممکن است، بیماری تیروئید داشته باشند. در این مورد، بیماری تیروئید تعداد هورمون‌های تیروئید تولید شده را محدود می‌کند. این تولید کم هورمون‌های تیروئید، می‌تواند باعث افزایش سطح پرولاکتین شود و متخصصان بر این باورند که با مکمل‌سازی هورمون‌های تیروئید، سطح پرولاکتین می‌تواند به حالت طبیعی باز می‌گردد.

در نتیجه:

تیم تحقیقاتی پاکو، با بررسی علل و علائم بالا بودن هورمون پرولاکتین و اثرات منفی افزایش این هورمون بر سیستم بدنی زنان، مصرف برخی داروهای روانپزشکی، داروهای پیشگیری از بارداری، داروهای ضد افسردگی و داروهای فشار خون بالا، استرس و اختلال در خواب ، ورزش‌های پر فشار، رژیم غذایی نامناسب ، سبک زندگی نادرست و کم کاری غده تیروئید را از مهم‌ترین علت‌های بالا بودن پرولاکتین بالا و تاثیر منفی بربدن زنان عنوان می‌کند.
اما با ارائه راهکارهای طبیعی و اصلاح برخی روش‌های غلط بر این باور هستیم که می‌توان پرولاکتین بالا را در زنان کنترل کرد و با خاطری آسوده فعالیت‌های روزمره را انجام داد.